De Kilometer Heffing

Fri 29-Mar-24
06:04:17

Petities TEGEN de kilometer heffing (tot april 2007).


PvdA en VVD: reisgedrag automobilisten half jaar opslaan

Datum: Mon 17 October 2016

Door: Reinout Barth

PvdA en VVD willen een half jaar kunnen terugzoeken waar u met uw auto gereden heeft. Daarvoor hebben Kamerleden Oosenbrug (PvdA) en Van Wijngaarden (VVD) een amendement ingediend. De Kamerleden geven geen onderbouwing waarom dit noodzakelijk zou zijn. Het amendement en het bijbehorende wetsvoorstel worden volgende week in de Tweede Kamer behandeld.

Onlogisch voorstel, onderbouwing ontbreekt

Het wetsvoorstel waarmee kentekenscanners op wegen worden geplaatst om te registreren waar burgers rijden, wordt met dit amendement fundamenteel gewijzigd. Niet alleen de bewaartermijn wordt van vier weken naar zes maanden gebracht, er komt ook een getrapte toegangsprocedure waarmee opsporingsinstanties toegang tot de gegevens kunnen krijgen. Deze wijzigingen hebben een flinke impact op de privacy van mensen.

Geen enkele onderbouwing

Oosenbrug en Van Wijngaarden geven geen enkele onderbouwing waarom deze langere bewaartermijn van zes maanden noodzakelijk is. Het is niet zo dat de onderbouwing onduidelijk is of te anekdotisch zou zijn. Nee, er is gewoon geen onderbouwing. In de toelichting verwijzen ze naar één moordzaak, maar de betekenis hiervan voor dit amendement wordt niet uitgelegd.

Dit wetsvoorstel voor kentekenregistratie is vergelijkbaar met de bewaarplicht voor telecomgegevens. Dat concludeert ook de Raad van State. Bij beiden wordt een bulkregistratie voor opsporingsdoeleinden aangelegd met gegevens van niet-verdachte mensen. De bewaarplicht voor telecomgegevens is door de rechter vorig jaar ongeldig verklaard omdat er geen noodzaak voor is.

Hoe kan het dat Kamerleden nu een vergelijkbare registratie voorstellen zonder op de noodzaak zelfs maar in te gaan?

Onlogische toegangsprocedure

Voor toegang tot de opgeslagen gegevens stellen de Kamerleden een getrapte procedure voor. De eerste vier weken mogen gegevens geraadpleegd worden bij misdrijven waar minimaal vier jaar gevangenisstraf op staat. Oudere gegevens mogen alleen worden geraadpleegd bij misdrijven waar minimaal acht jaar gevangenisstraf op staat en pas na toestemming van een rechter. De Kamerleden onderbouwen niet waarom dit getrapte systeem een goed systeem zou zijn en waarom een rechter voor toegang tot de gegevens de eerste vier weken geen en de overige vijf maanden wel toestemming moet geven.

Opvallend is dat in de vergelijkbare bewaarplicht voor telecomgegevens de minister juist afstapt van dit getrapte systeem. De rechter heeft volgens de minister gezegd dat toegang tot de gegevens altijd via een rechter moet. De minister schrijft: "de voorzieningenrechter in het vonnis van 11 maart 2015 heeft geoordeeld dat het Hof van Justitie als een zwaarwegend bezwaar beschouwt dat de toegang tot de bewaarde gegevens niet is onderworpen aan een voorafgaande controle door een rechterlijke instantie of een onafhankelijke administratieve instantie. Het Openbaar Ministerie kan naar het oordeel van de voorzieningenrechter niet als een onafhankelijke administratieve instantie worden aangemerkt".

Daarnaast zeggen politie en Openbaar Ministerie dat ze met een getrapte procedure niet uit de voeten kunnen, omdat, zo schrijft de minister, "het onderscheid tussen een delict waar vier jaar of een delict waar acht jaar gevangenisstraf op is gesteld in veel gevallen in het beginstadium van het onderzoek niet goed is te maken". Ook is het OM bang dat opsporingsambtenaren de verdenkingen opschroeven, om toch vooral maar de gegevens te kunnen inzien.

Hoe is het mogelijk dat de Kamerleden voor een constructie kiezen die de minister afraadt, die de rechter als onvoldoende heeft gekwalificeerd en waar de opsporingsdiensten niet mee uit de voeten kunnen?

Onzorgvuldig

Oosenbrug en Van Wijngaarden omzeilen de verplichte waarborgen voor zorgvuldige wetgeving. Zo is het al twee jaar verplicht om een Privacy Impact Assessment te maken bij wetgeving die de privacy raakt. Dat is nota bene in een motie van Oosenbrug zelf door de Tweede Kamer besloten. Ook de VVD stemde daarmee in. Oosenbrug schreef toen dat bij nieuwe wetgeving "de bescherming van de persoonlijke levenssfeer scherp in het oog moet worden gehouden". Bij dit amendement met een flink zwaardere impact op de privacy van mensen is een privacy impact assessment duidelijk noodzakelijk. De Kamerleden hebben die niet uitgevoerd. De al eerder uitgevoerde Privacy Impact Assessement is expliciet uitgegaan van een maximale bewaartermijn van vier weken en heeft geen rekening gehouden met een bewaartermijn van zes maanden of een getrapte toegangsprocedure.

Ook is het verplicht volgens artikel 51 Wet bescherming persoonsgegevens om de Autoriteit Persoonsgegevens om advies te vragen over wetgeving die de privacy raakt. Dat hebben de Kamerleden niet gedaan. De Autoriteit Persoonsgegevens had al bezwaar tegen het wetsvoorstel waarin vier weken opslaan van kentekengegevens was opgenomen, omdat hierdoor zonder duidelijk noodzaak "een hooiberg [wordt] gecreëerd van politiegegevens betreffende veelal niet-verdachte personen".

Ook de Raad van State moet volgens artikel 73 van de Grondwet verplicht om advies gevraagd worden. Zeker vanwege het feit dat dit amendement de kern van het wetsvoorstel fundamenteel wijzigt, was dit zorgvuldig geweest, maar ook hen is niets gevraagd.

Wetsvoorstel intrekken

Zoals gezegd is de vergelijkbare bewaarplicht voor telecomgegevens door de rechter ongeldig verklaard. De Raad van State heeft al vastgesteld dat elke bulkopslag van gegevens van niet-verdachte mensen om later door opsporingsinstanties in te kunnen zoeken, door rechters vergelijkbaar zal worden beoordeeld. De Raad van State noemt zelfs met name de registratie van kentekens en de registratie van gegevens van vliegtuigpassagiers.

De Kamerleden Oosenbrug en Van Wijngaarden maken met hun amendement de inbreuk op de privacy groter, terwijl aan de eisen die de rechter in het vonnis over de bewaarplicht telecomgegevens aangeeft, niet tegemoet gekomen wordt. Het lijkt niet zinvol met een wetsvoorstel verder te gaan dat zo overduidelijk de toets van de rechter niet zal doorstaan. De minister doet er verstandig aan dit wetsvoorstel in z'n geheel terug te trekken.


Update 18 oktober: Stichting Privacy First heeft bekend gemaakt dat als dit wetsvoorstel wordt aangenomen, zij het door de rechter ongeldig zullen laten verklaren. Privacy First was, samen met anderen, de partij die dat vorig jaar ook al met de bewaarplicht voor telecomgegevens deed. Mocht u deze juridische strijd willen steunen dan kan dat hier.

Bron: Privacy Barometer


Petities TEGEN de kilometer heffing (tot april 2007).