De Kilometer Heffing

Fri 29-Mar-24
14:17:37

Petities TEGEN de kilometer heffing (tot april 2007).


Ophef om klimaatplannen levert groene draai op

Datum: Fri 28 June 2019

Door: Onze parlementaire redactie

Den Haag - De forse ophef rond de oorspronkelijke klimaatplannen van Ed Nijpels heeft tot flinke bijsturingen geleid in het uiteindelijke klimaatakkoord. Een half jaar geleden ontsprong de vervuilende industrie de dans en dreigden burgers allerlei klimaatmaatregelen door de strot te worden geduwd.

Flinke bijsturing akkoord

Zes maanden later slaat het kabinet een heel andere toon aan. "Mensen worden verleid, maar niet verplicht", belooft minister Wiebes (Klimaat). Vicepremier De Jonge spreekt van een 'nuchtere' aanpak.

Als tegemoetkoming komt het kabinet met een belastingverlaging voor de energierekening. Voor de verduurzaming van huizen belooft het kabinet een trits aan subsidieregelingen.

Ook de invoering van rekeningrijden is aanstaande. Dit is volgens Wiebes nodig om de schatkist te spekken. "Onvermijdelijk", vindt de VVD'er.

Na een golf van verontwaardiging in het land heeft het zelfbenoemde 'groenste kabinet ooit' een definitief klimaatakkoord gepresenteerd waar een stapeling van lastenverzwaringen voor automobilisten en huizenbezitters is geschrapt. Althans voor de korte termijn. Na het kabinet-Rutte III dreigt alsnog pijn in de portemonnee voor miljoenen Nederlanders.

Koortsachtig overlegden VVD, CDA, D66 en CU de afgelopen maanden. Het resultaat: de coalitie kiepert pijnlijke delen van de groene plannen uit het conceptakkoord van Ed Nijpels overboord. Er komt zelfs een beetje hulp hier en daar voor mensen die mee willen doen aan de vergroening. Veel plannen blijven evenwel nog hangen in een papieren werkelijkheid én er zijn wat addertjes onder het gras.

Dik een jaar hebben 150 belangenclubs en het kabinet gestoeid over het produceren van een klimaatakkoord om de CO2-uitstoot de komende tien jaar bijna te halveren ten opzichte van 1990. Iedereen in Nederland gaat daar iets van merken.

Een deel van de afspraken uit het klimaatakkoord regelen organisaties zelf met hun achterban: zo zeggen werkgevers toe dat meer werknemers maar op de fiets naar kantoor moeten komen en worden er pogingen gedaan om mensen minder vlees te laten eten.

Het kabinet heeft alleen een waslijst van aanpassingen op het gebied waar de club van Nijpels op de stoel van de overheid ging zitten. En juist daar zit de pijn. Het gaat dan om zaken als verbieden, belasten en subsidiëren.

Automobilisten

De klimaatkassa rinkelde vooral voor de automobilist. Als het aan Nijpels en zijn onderhandelaars lag waaronder de ANWB, Fietsersbond en Natuur en Milieu zou autorijdend Nederland een stapeling van belastingverhogingen en nieuwe taksen krijgen om mensen uit hun benzine- of dieselvoertuig te pesten.

Onder druk van regeringspartijen VVD en CDA is daar een streep doorgezet. Miljoenen benzinerijders gaan niet meer betalen en er wordt in stapjes een einde gemaakt aan het subsidiecircus voor dure stekkerbolides.

D66-staatssecretaris Van Veldhoven (Infrastructuur) presenteert het pakket als een 'lastenverlichting' vanwege financiële hulp voor mensen die een tweedehands of nieuwe elektrische auto willen kopen. De werkelijkheid is voor sommige bestuurders anders. Zodra dit kabinet aan het einde van de rit is gaat de accijns op diesel twee keer omhoog en stijgt de wegenbelasting in stapjes voor bestelbussen.

Het regeerakkoord is opeens ook niet meer heilig. Zo gaat het kabinet werken aan de invoering van rekeningrijden. Luchtvaart en scheepvaart zitten niet echt in het klimaatakkoord. Deze sectoren zijn zo mondiaal actief dat er internationale afspraken zijn gemaakt om de CO2-uitstoot te verminderen.

Huishoudens

Nu al voelt Nederland pijn in de portemonnee door de hoge energienota. Inmiddels bestaat deze rekening voor meer dan de helft uit belastingen. Het kabinet kreeg afgelopen najaar de volle laag door te doen alsof het allemaal niet zo erg was. Tot in februari cijfers van het CBS lieten zien dat een gemiddeld huishouden honderden euro's meer per jaar kwijt is.

In het definitieve klimaatakkoord wordt de belofte gedaan dat een gemiddeld huishouden met een gemiddelde energierekening volgend jaar honderd euro minder belasting hoeft af te dragen. De ingreep is behoorlijk technisch: de belasting op gas gaat omhoog en op stroom juist omlaag, de belastingteruggave op energie gaat weer omhoog na een eerdere verlaging en de klimaattaks ODE gaat omlaag door bedrijven meer ODE te laten betalen.

In 2021 komt er even geen verhoging, maar zodra het kabinet gevlogen is, gaat de gasbelasting ieder jaar omhoog en is er een jaarlijkse stijging van de ODE. De rekening loopt dus uiteindelijk gewoon weer op. Bovendien is de rekening de afgelopen jaren door belastingverhogingen en energieprijzen zo erg gestegen, dat het nog maar de vraag is of dit niet gewoon een doekje voor het bloeden is.

Wie aan de dure gasrekening wil ontkomen krijgt wel meer hulp van de overheid. Jaarlijks komt er honderd miljoen euro aan subsidie voor isoleren en warmte-installaties. Dit kabinet wil nog altijd mensen van het gas af hebben. Huizenbezitters kunnen bovendien aankloppen bij een warmtefonds waar tegen gunstige voorwaarden 25.000 euro kan worden geleend voor groene maatregelen.

De ervaring door de jaren heen leert dat de overheid bij dit soort regelingen vaak eist dat woningeigenaren ook zelf een financiële bijdrage leveren.

Industrie

Wat opvalt is dat het kabinet een deel van de lasten en inzet doorschuift naar het bedrijfsleven en dan met name de zware industrie waar de meeste CO2-uitstoot vandaan komt. De introductie van een CO2-heffing is het grootste nieuwe wapenfeit. De opbrengst gaat wel weer terug naar bedrijven voor vergroening. Het kabinet denkt een manier te hebben gevonden waardoor miljoenenbedrijven niet naar het buitenland vluchten.

Boeren en tuinders

De agrarische sector stak zelf als enige de hand op om nog meer te doen voor de klimaatdoelen van het kabinet. Achter de schermen heeft vooral het CDA flink onderhandeld om dit te belonen met een pot geld. In totaal is er bijna een miljard euro extra tot 2030 voor onder meer het vrijwillig inkrimpen van de veestapel, groene maatregelen bij boeren en de glastuinbouw.

Elektriciteit

Aan het vergroenen van de stroomvoorziening is het vorige kabinet al begonnen met het energieakkoord. De komende jaren gaat dit verder door onder andere de aanleg van nog meer windmolenparken in zee. Uiteindelijk moeten alle kolencentrales dicht. Er zijn geen plannen voor de bouw van een kerncentrale, terwijl veel experts zeggen dat dit wel nodig is om stroomproblemen in de toekomst te voorkomen. Pas als het kabinet uitgeregeerd is wordt er gekeken of het nog wel nodig is om heel veel meer windmolens te planten in zee en op het land.

Doorrekening

In de Klimaatwet is afgesproken dat er ieder najaar een soort 'Groene Prinsjesdag' komt waar alle maatregelen worden bekeken op CO2-uitstoot èn kosten door de rekenmeesters van de planbureaus. Dat kan komend najaar nog verrassingen opleveren, want het definitieve klimaatakkoord is nog niet getest. Als Nederland niet op schema ligt, dreigen opnieuw nog meer groene maatregelen.

Bron: Telegraaf


Petities TEGEN de kilometer heffing (tot april 2007).